Verhalen van ‘t volk

EPPEGEM – De doorsnee Eppegemenaar was in het verre verleden zeker en vast zeer bijgelovig en bang voor onverklaarbare fenomenen en als remedie tegen al wat griezelig of spookachtig was, greep hij zoals overal in de Brabantse gouwen terug naar het  
Christelijke geloof.   

De periode waarin bijgeloof hoogtij vierde, werd in Eppegem véél sneller beëindigd dan in de omliggende parochies omdat er méér en vroeger kennisgemaakt werd met de wereld der stedelingen. De aanleg van de spoorweg en een verbinding naar Mechelen waren hier mede verantwoordelijk voor.  Het landschap zag er helemaal anders uit dan hoe wij het nu kennen. Zo was het zuiden van de parochie tot ongeveer 1850, een zeer laaggelegen, moerassig en bijna onbewoond gebied waar men bij nacht en ontij liever wegbleef…  De nevels die er hingen boven de beemden en de traag kronkelende Zennebedding waren haast legendarisch.  

Vele legenden en spookverhalen vonden dus hun ontstaan in de periode toen Eppegem er nog heel anders uitzag. Hoe later in de tijd, hoe kleiner de kans dat je  een  
‘kleudde’ op je rug kreeg of door de ‘mare’ bereden werd, of dat je aan een verlaten kruispunt een vreemde ontmoeting had als je ’s nachts naar huis strompelde na een bezoek aan een der vele cafés. 

We nemen jullie graag mee naar de tijd van toen, toen we onze fantasie soms wat meer de vrije loop lieten… of was het gewoon werkelijkheid.   

Heksenproces 

In 1602 was er een echt heksenproces! Een poppenspeler en zijn vrouw hadden tijdens de plaatselijke kermis met hun poppentheatertje zo ‘overtuigend’ gespeeld, dat men aan toverij ging denken. Het echtpaar werd opgepakt en een onderzoek werd gestart in de zaal van herberg ‘In den Spieghel’  
(naast het huidige café Het Rubens- 
hof). De onderzoekers vreesden echter dat de beklaagden teveel sympathie van de plaatselijke bevolking zouden krijgen en het proces werd naar elders verplaatst.  Het echtpaar belande in het kasteel van Wenceslas te Vilvoorde.  
De aanklacht luidde  ‘toverij’ en ‘hekserij’. Zo werd Liesbeth Lauwers tot de brandstapel veroordeeld. Haar man wist de dans te ontspringen, maar zijn poppen werden vernietigd en hij mocht nooit meer het poppenspel beoefenen. 

Vloek op de Schranshoeve 

Hekserij hoefde ook niet steeds zo spectaculair te zijn als hierboven. Heel lang geleden, nog voor de eerste Wereldoorlog, toen de Schranshoeve nog een grote, met water omringde hereboerderij was, kwam er een oud vrouwtje langs om te schooien. De boerin was hier niet mee opgezet en stuurde haar weg. Het oud vrouwtje mompelde boos enkele woorden en sprak een vloek uit: voortaan zou er op de Schranshoeve nooit nog boter kunnen worden gemaakt! Je zou denken dat dit maar bijgeloof was, maar zegspersonen getuigen dat in de daaropvolgende periode herhaaldelijk getracht werd te boteren, maar dat het niet wilde lukken.  

Uit wanhoop werd er geprobeerd boter te maken van de melk van verschillende soorten koeien, van runderen die op andere locaties stonden te grazen enz. maar telkens weer ging het mis. 

Of die vloek ooit werd opgeheven? Een vraag voor Yves en Jolien tijdens een etentje.  

Wissenboske 

Een beetje verder net voor je bij de manege komt op de Grimbergsesteenweg, iedereen kent het wellicht wel: het huis met de prachtige fresco. Dat huis bestaat ook al van oudsher, van toen er nog geen mooie schildering op stond. Rechtover dat huis is er nu nog een klein bosje, maar dat was vroeger veel groter en liep helemaal door tot aan de Zenne en de Dorent. Het bos lag ook dieper en omringd door moeras. 

Ik sprak met Axel Nees om al deze prachtige verhalen te ontdekken, maar dit kon hij me zelf navertellen, want ooit woonde daar zijn tante Maria en nonkel Jef.  

Als klein ‘manneke’ ging hij daar wel eens slapen. En op een nacht zag hij het! De lichtjes boven het moeras in het Wissenboske! De lichtjes die altijd daar bleven en nooit uit het moeras kwamen, alsof ze niet verder mochten of konden. Enkel op warme dagen kon je ze zien… maar wie waren dat dan? Wie liep er door het bos en moeras?  

Er zijn tal van soortgelijke verhalen over deze lichtjes op het kerkhof van Eppegem, maar dat zag Axel helaas nooit, ook al woonde hij jaar en dag vlak naast het kerkhof.  

Uiteraard gaan nu geruchten dat dit wellicht vuurvliegjes waren of St. Elmsvuur. Maar was het dat wel?  

Ik ga aanstaande vakantie alvast toch eens een avondwandeling maken op een warme zomeravond. Zin om mee te gaan spoken? 

Schrijvers: Sylvie Dehasque,  Axel Nees, 

bron: heemkundige kring  ‘de Semse’